لزوم درک بهتر از جغرافیای ایران برای ایجاد عدالت فرهنگی/ تاکید بر چگونگی جانمایی کتاب ایرانی در سکوهای جهانی
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری میعاد از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی در این آیین با گرامیداشت یاد و خاطر شهیدان، گفت: آقای احمدوند در زمان تصدی‌گری معاونت فرهنگیِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خدمات قابل توجهی ارائه کردند، البته باید توجه داشت زمان مدیریت در دولت سیزدهم سه سال بود و حتی به چهار سال هم نرسید، علاوه بر آن شرایط اجتماعی کشور در این دوره به دلیل همه گیری بیماری کرونا و مسائل دیگر وضعیت خاص خود را داشت.
وی در عین حال تصریح کرد: اما براساس گزارشات آقای احمدوند در این مدت زحمات قابل توجهی را متحمل شده‌اند و بنده نیز به سهم خود از ایشان تشکر می‌کنم.
صالحی در ادامه ضمن خیر مقدم به عبدالحسین کلانتری معاون جدید امور فرهنگیِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، افزود: آقای دکتر کلانتری شخصیتی علمی و دانشگاهی دارند و همچنین از سابقه خوبی در حوزه فرهنگ بهره‌مند هستند و علاوه بر آن در حوزه اجرایی نیز فعالیت کرده‌اند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تجربیاتی که در زمان تصدی‌گری معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ به دست آورده است، گفت: اگر اقدامات انجام شده از زمانی که بنده معاونت فرهنگی را برعهده داشتم (سال ۱۳۹۲) تا سال ۱۴۰۳ را بررسی کنیم در می‌یابیم خدمات زیادی رخ داده است، البته باید نقاط قوت تقویت شود و نقاط ضعف کاهش یابد.
باید فاصله را با وضعیت مطلوب کم کنیم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه باید فاصله را با وضعیت مطلوب کم کنیم، افزود: البته این به معنای این نیست که در این حوزه کم تلاش شده بلکه با وجود همه تلاش‌ها، فاصله تا قله زیاد است و باید با استفاده از راه‌های میان‌بُر یا نظرات خلاقانه، این فاصله را کاهش دهیم.
تاکید بر افزایش فعالیت‌ها در فضای مجازی
صالحی با اشاره به لزوم فعالیت بیشتر در حوزه فضای مجازی، تصریح کرد: از سال ۱۳۹۲ تاکنون فضای مجازی با سرعت گسترش یافت؛ در سال ۱۳۹۲ مطرح می‌شد که نشر کاغذی به سمت نشر دیجیتال حرکت می‌کند؛ اما در این مدت فضای مجازی در همه جنبه‌های زندگی و به طور خاص در حوزه فرهنگ با سرعت زیادی گسترش یافته در حالی که همچنان ذهنیت ما کلاسیک است و وارد این فضا نشدیم این در حالی است که خیلی از مسائل از جمله ذائقه مخاطب و اقتصاد بازار متاثر از این حوزه است.
وی با بیان اینکه در زمان همه‌گیری کرونا نمایشگاه مجازی کتاب با ابهام و اضطراب زیادی برگزار شد، افزود: به وزارت فرهنگ و ارشاد دومی نیاز داریم که زیست بوم آن فضای مجازی باشد و نظام مراوداتمان را بر این اساس تعرف کنیم، نه به این معنا که حوزه کلاسیک را کنار گذاریم اما اگر زیست بوم جدید را درک نکنیم دچار تاخیر زمانی، انسانی و اجتماعی می‌شویم و فرصت‌های حکمرانی و تاثیر گذاری در عرصه فرهنگ را از دست می‌دهیم، همانطور که دیگر بخشی از این فرصت را در اختیار نداریم.
صالحی با تاکید بر اینکه تاکنون اقدامات خوبی انجام شده است، تصریح کرد: تاخیر قابل توجهی در این حوزه داریم و اتاق فکرها، مشاوران و ذهنیت راهبردیِ ما باید در این قسمت تغییرات اساسی یابد تا بدون ایجاد التهاب در بازار نشر کاغذی ( که حتما باید از آن حمایت کرد تا فعالان آن حوزه نگران نشوند) بدانیم مسیر به سمتی حرکت می کند که اگر با آن ارتباط نیابیم چندی دیگر با فضای مغفول مواجه می‌شویم.
لزوم درک بهتر از جغرافیای ایران برای ایجاد عدالت فرهنگی
وی با اشاره بر لزوم عدالت فرهنگی افزود: اقداماتی در این حوزه انجام شده که بی‌تاثیر نبوده است؛ زمانی که وارد معاونت فرهنگی شدم تفاهم‌نامه‌هایی را در همین راستا با استان‌ها منعقد کردیم که برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب هم حتما به این امر کمک کرده است، اما واقعیت این است که تهران زده هستیم و تا زمانی که جغرافیای ایران را درک نکنیم مناسباتمان در همین فضا تفسیر می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: کارهایی برای اینکه بتوانیم عدالت فرهنگی را به عنوان رویکردی که در حوزه های مختلف انعکاس یابد و در نهایت به اقدامات اجرایی تبدیل شود انجام شده اما با نقطه مطلوب فاصله داریم که موجب شده نتوانیم به ظرفیت تجمیعی دست یابیم.
صالحی با بیان اینکه ظرفیت ما عمدتا تهرانی است، تصریح کرد: در حوزه مولفان عرصه فرهنگ و سایر حوزه‌ها استان‌ها (به برکت انقلاب اسلامی) پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده‌اند؛ با این وجود در دولت چهاردهم باید به همت همه دوستانی که اهل فکر هستند بیشتر تلاش کنیم تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
در حوزه بین‌المللی کتاب باید به سمت استقرار نظام ارتباطی حرکت کنیم
وی درباره بین‌المللی شدن عرصه کتاب، افزود: اقداماتی در این عرصه انجام شده و موثر هم بوده است. به عنوان مثال جایزه جهانی کتاب سال و حضور در نمایشگاه های خارج از ایران با همین نگاه صورت گرفت ولی باید به سمت استقرار نظام ارتباطی حرکت کنیم و راه‌های ارتباطی مان را با کشورهای موثر برقرار کنیم.
تاکید بر چگونگی جانمایی کتاب ایرانی در سکوهای جهانی
صالحی با تاکید بر اهمیت جایزه منطقه‌ای، تصریح کرد: با وجود همه کارهای صورت گرفته تا رسیدن به مطلوب، فاصله بسیاری وجود دارد؛ اینکه چگونه بتوانیم برای کتاب ایرانی در سکوهای جهانی جایابی کنیم یا اقدامات فعلی اثرگذارتر شود جزو مواردی است که باید به آن اندیشید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به کرامت و حرمت اهل قلم تاکید کرد و گفت: وزارت فرهنگ و معاونت امور فرهنگی باید خانه اهالی قلم باشد؛ باید درمورد نوع مناسبات با این مجموعه در زمینه‌های شناسایی، رتبه‌بندی، تعریف و تداوم تعامل اندیشیده شود، شاید با کسی که ۱۰ تا ۱۵ سال قبل برنده جایزه کتاب سال بوده است هیچ ارتباطی برقرار نکردیم و در نظام ارتباطی قرار نداریم به همین دلیل در این زمینه با وضعیت مطلوب فاصله داریم برهمین اساس نیاز داریم تا در برخی حوزه ها تاملات بیشتری داشته باشیم و نظرات تازه‌ای مطرح کنیم.
توجه معاونت امور فرهنگی بر حوزه شعر، زبان و ادبیات فارسی
صالحی تصریح کرد: مساله دیگر که باید به آن توجه کرد زبان فارسی، شعر و ادبیات است؛ شعر و ادبیات در فضای معاونت امور فرهنگی به دلیل حجمی که کارهای دیگر داشته و دارد به چشم نمی‌آید ولی باید ادبیات سهمی را در معاونت فرهنگی داشته باشد.
جشنواره‌های فرهنگی با اهداف اقتصاد نشر و ترویج کتابخوانی شکل گرفت
صالحی با تاکید بر ضرورت بازخوانی و تجدید نظر در برگزاری جشنواره‌ها و رویدادها، افزود: این جشنواره ها با دو هدف اصلی اقتصاد نشر و ترویج کتابخوانی شکل گرفته است.
وی افزود: زمانی که معاونت فرهنگی با ۱۲ جایزه و رویداد که تنها یکی از آنها نمایشگاه بین‌المللی کتاب است مواجه می‌شود تا چه حد می‌تواند در حیطه وظایف اصلی‌ِ حکمرانیِ فرهنگی، توانمند باشد؟
ضرورت بازتعریف تصدی‌گری، تنظیم‌گری و تسهیل‌گری در مناسبات معاونت امور فرهنگی
صالحی با بیان اینکه حوزه تصدی گری، تنظیم گری و تسهیل گری در حیطه معاونت فرهنگی باید بازتعریف شود، تصریح کرد: وقتی به حکمرانی در حوزه فرهنگ می‌پردازیم این سه مسأله را درپی دارد اما اینکه چگونه این اهداف متناسب با اقتضائات توازن بخشی می‌شود نیز اهمیت دارد.
وی افزود: بر همین اساس نیاز داریم تا مناسبات را تعریف مجدد کنیم و قوانین و مقررات را اصلاح کنیم چرا که تغییرات اجتماعی و فناوری اقتضائاتی دارد که برهمین اساس به سرعت به اصلاح مقررات و آسیب‌شناسی‌های روندی نیاز داریم.
اهتمام در فعالیت‌های حوزه اقوام، ادیان و مذاهب در معاونت امور فرهنگی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با بیان اینکه حوزه اقوام، ادیان و مذاهب در معاونت فرهنگی نحیف است، گفت: این در حالی است که تنها بخش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که در این حوزه مسئولیت مستقیم دارد همین قسمت است ولی عده این بخش بسیار کم است این در حالی است که نمی‌توانیم در حوزه مذاهب و اقوام غفلت داشته باشیم.
مناسبات میان‌بخشی و فرابخشی نیاز به تقویت دارد
وی با تاکید بر اینکه مناسبات میان‌بخشی و فرابخشی نیاز به تقویت دارد، افزود: در حوزه میان بخشی چه میزان توانسته‌ایم در مناسبات کتاب و هنرهای نمایشی ارتباط برقرار کنیم؟ اتفاقاتی رخ داده است اما بین کتاب و هنرهای نمایشی، کتاب و سینما و کتاب و پژوهشگاه مناسبات میان بخشی قوی نداریم.
از فرصت های موجود در مناسبات فرابخشی استفاده نشده است
صالحی درباره مناسبات فرابخشی نیز تصریح کرد: عملا نیاز به انسجام بخشی در میان وزارتخانه ها و سازمان های فرهنگی داریم، از طرفی باید تاکید کنم از فرصت های موجود در مناسبات فرابخشی استفاده نشده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان با تاکید بر تلاش بیشتر برای کاهش فاصله با اهداف، گفت: برای آقای احمدوند که خدمات شایسته ای برای حوزه فرهنگ و کتاب داشتند آرزوی توفیقات روز افزون دارم و انشالله حضور آقای کلانتری مبدا خیر برای عرصه فرهنگ باشد.
آئین تکریم و معارفه معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدمهدی احمدی مشاور عالی وزیر فرهنگ و مدیرکل حوزه وزارتی، نیکنام حسینی‌پور مشاور وزیر و رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و جمعی از مدیران معاونت امور فرهنگی برگزار شد.
در این آیین از خدمات و تلاش‌های یاسر احمدوند تقدیر و عبدالحسین کلانتری به عنوان معاون امور فرهنگیِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی شد.
خبرنگار: معصومه صفرخانلو